Έντυπη Έκδοση
Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Κυριακή 6 Ιουνίου 2010
Κυβερνον@ύτες για τη Γάζα
Το μοιραίο ταξίδι του «Στόλου της Ελευθερίας» θα μείνει στην ιστορία ως ορόσημο τόσο για τη διεθνή πολιτική όσο και για τα κοινωνικά δίκτυα.
Η 31η Μαΐου ήταν η μέρα που η διάχυση της πληροφορίας για ένα τόσο συνταρακτικό γεγονός πέρασε στα χέρια των πολιτών, σε βαθμό που δεν είχαμε ξαναδεί μέχρι τότε στην παγκόσμια διαδικτυακή κοινότητα.
«Το αίμα σας έφτασε στις ακτές μας πριν από τη βοήθειά σας» έγραφε μια Παλαιστίνια στο Twitter το πρωί της περασμένης Δευτέρας. Ηταν ένα από τα δημοφιλέστερα tweets την ώρα που χιλιάδες χρήστες του μέσου σε όλο τον κόσμο προσπαθούσαν να μάθουν τι στ' αλήθεια είχε συμβεί. Λόγω του αποκλεισμού των επικοινωνιών, τα μόνα υπαρκτά στοιχεία του παζλ ήταν όσα είχαν αφήσει πίσω τους οι απαχθέντες επιβάτες του «στόλου»: λίγα πλάνα, e-mails και ηχητικές μαρτυρίες από τα πρώτα λεπτά της εισβολής των ισραηλινών κομάντος στα πλοία.
Μέχρι τότε, ολόκληρο το ταξίδι του στόλου με την ανθρωπιστική βοήθεια προς τους Παλαιστίνιους ήταν ένα γεγονός που εξελισσόταν σε ζωντανή μετάδοση για ολόκληρο τον πλανήτη. Το Διαδίκτυο γινόταν επικοινωνιακό εργαλείο για την ανάδειξη της εκστρατείας, αλλά ταυτοχρόνως έδινε σε οποιονδήποτε τη δυνατότητα να μοιραστεί την ατμόσφαιρα του ταξιδιού μέσα από την οθόνη του υπολογιστή του.
Η ελληνική οργάνωση «Ενα καράβι για τη Γάζα» είχε στήσει την ψηφιακή πλατφόρμα digitalship. shiptogaza.gr, που μετέδιδε όσα συνέβαιναν στο πλοίο «Ελεύθερη Μεσόγειος». Η τουρκική ΜΚΟ «ΙΗΗ Humanitarian Relief Foundation» είχε στήσει το κανάλι http://www.livestream.com/insaniyardim, από το «Mavi Marmara».
Τις ημέρες που ακολούθησαν, ολόκληρος ο πλανήτης αναζητούσε πληροφόρηση στο Διαδίκτυο, κυρίως μέσω του Twitter, που διακρίνεται για την αμεσότητα της διάχυσης των πληροφοριών σε γεγονότα μεγάλης εμβέλειας.
Οι συζητήσεις συντονίζονταν και ομαδοποιούνταν χάρη στη χρήση των hashtags #flotilla και #freedomflotilla. Για πολλές ώρες, τουλάχιστον τη Δευτέρα, το θέμα κυριαρχούσε απόλυτα στο Twitter αλλά τα συγκεκριμένα hashtags ήταν εξαφανισμένα από τη λίστα με τα πιο δημοφιλή. Αυτό έκανε πολλούς να υποψιάζονται λογοκρισία από τους διαχειριστές του μέσου, που έχει έδρα στις ΗΠΑ. Την υποψία ενέτεινε η εμφάνιση ως δημοφιλούς του #Israel.
Και οι ίδιες οι ισραηλινές αρχές αξιοποίησαν ανοιχτά ή εμμέσως όσο μπορούσαν τη δυναμική των κοινωνικών δικτύων για να μεταδώσουν πληροφορίες και να καλλιεργήσουν προπαγάνδα. Το ίδιο το υπουργείο Εξωτερικών τους (@IsraelMFA) απαντούσε σε πολλούς από τους διαμαρτυρόμενους χρήστες του Twitter, λέγοντας π.χ. πως οι στρατιώτες τους είχαν δεχτεί ένοπλες επιθέσεις. Η παρωδία του, το twitter.com/IsraelGlobalPR δεν άργησε να αναδειχθεί, με αναρτήσεις όπως «το Ισραήλ αναφέρει με χαρά πως ο στρατιώτης που μαχαίρωσε το δάχτυλό του καθώς επιβιβαζόταν στο πλοίο έχει αναρρώσει πλήρως».
Του ΚΩΣΤΑ ΚΟΥΦΟΓΙΩΡΓΟΥ k.koufogiorgos@eleftherotypia.net
Του ΒΑΓΓΕΛΗ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ v.papavasiliou@eleftherotypia.net