Ελευθεροτυπία - 03/10/2014
Έντυπη Έκδοση
Ελευθεροτυπία, Παρασκευή 3 Οκτωβρίου 2014
ΝΕΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΧΩΡΙΣ ΔΝΤ, Ή ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ
Θέλουν να δέσουν και την επόμενη κυβέρνηση
Χωρίς πρόγραμμα δεν έχει αγορές, ήταν το μήνυμα του κεντρικού τραπεζίτη Μάριο Ντράγκι σε Αθήνα και Λευκωσία, όσον αφορά την προοπτική αγοράς των λεγόμενων Asset Backed Securities/ABS, δηλαδή τίτλων που συνδέονται και καλύπτονται με στοιχεία ενεργητικού. Στην Αθήνα ο... χρησμός Ντράγκι ερμηνεύθηκε ανάλογα είτε ως αναφορά για προετοιμασία ενός «νέου Μνημονίου της Ε.Ε. χωρίς ΔΝΤ» είτε ως συνεχιζόμενη επιτήρηση από την αρχή του 2015 και στη συνέχεια.
Οπως και να διαβαστεί ο «χρησμός» Ντράγκι, ευνοϊκός για τη σημερινή κυβέρνηση δεν είναι...
Σύμφωνα με την ΕΚΤ, απαράβατη προϋπόθεση που τίθεται είναι η ύπαρξη υφιστάμενου/ενεργού προγράμματος με την Ευρωπαϊκή Ενωση, δηλαδή η υλοποίηση των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει η χώρα έναντι των δανειστών, μετά τη λήξη του Μνημονίου (και με το ΔΝΤ), στο τέλος του 2014. Ωστόσο, τραπεζικές πηγές σημειώνουν πως επί της ουσίας η Ελλάδα θα πρέπει να εφαρμόζει κάποιου είδους πρόγραμμα (post programme surveillance - εποπτεία μετά το πρόγραμμα), όπως και για τη χορήγηση ρευστότητας. Πρακτικά, διευκρινίζουν οι ίδιες πηγές, λόγω της χαμηλής αξιολόγησης των τίτλων (καλυμμένων ομολόγων, ABS) και των κριτηρίων που δεν πληρούνται προκειμένου να συνεχιστεί η παροχή ρευστότητας, θα πρέπει να διατηρηθεί η επιτήρηση της ελληνικής οικονομίας.
Δυνητικά η ΕΚΤ θα παρέχει ρευστότητα ίση με το 30% της ονομαστικής αξίας των ABS (με διαβάθμιση χαμηλότερη του ΒΒΒ-, περίπου στην κατηγορία «σκουπιδιών»), με τις τράπεζες να υποχρεούνται να βάζουν «μαξιλάρι» ασφαλείας υψηλότερες εξασφαλίσεις από την ονομαστική αξία της έκδοσης. Ειδικότερα σε εκδόσεις διαβάθμισης ΒΒΒ- η αξία των ενεχυριασμένων δανείων να ξεπερνά κατά τουλάχιστον 25% την ονομαστική αξία του τίτλου.
Σύμφωνα με τη Citigroup, οι 4 συστημικές τράπεζες διαθέτουν σήμερα τιτλοποιήσεις και εκδόσεις καλυμμένων ομολογιών ύψους 44 δισ. ευρώ. Ομως από αυτές μόλις τα 12 δισ. ευρώ έχουν πιστοληπτική διαβάθμιση ίση ή υψηλότερη απ' αυτή της Ελληνικής Δημοκρατίας και επομένως μπορεί να επιλεγούν για το πρόγραμμα αγορών της ΕΚΤ.
Σύμφωνα με τον αμερικανικό οίκο, για την Εθνική το σύνολο των ABS υπολογίζεται σε 22 δισ. ευρώ, στα 8 δισ. για την Alpha Bank, στα 7,2 δισ. για την Πειραιώς όσο και για τη Eurobank.
Ωστόσο τίθενται δύο βασικοί όροι: α) ως προς τα collaterals με ελάχιστο όριο το 25% και β) την εξάρτηση της παροχής ρευστότητας, έναντι ABS, στοιχείων ενεργητικού των τραπεζών με τις μεταρρυθμίσεις που υποχρεούται να υλοποιήσει η Ελλάδα. Σύμφωνα με άλλες πηγές, το τελικό όφελος είναι αμφίβολο αν θα φθάσει σε ρευστότητα τα 4-5 δισ. ευρώ σε ένα θετικό σενάριο. Πενιχρά οφέλη κατά την εκτίμησή τους, που ως παράπλευρη συνέπεια είχαν το «άδειασμα» τραπεζικών μετοχών και στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Ρήτρες που έχουν τεθεί για όλες τις ευρωπαϊκές τράπεζες, ενισχύοντας την εκτίμηση ξένων αναλυτών, πως τελικά η ΕΚΤ υποχρεώθηκε εν τέλει να υιοθετήσει τις συστάσεις της γερμανικής πλευράς. Και αυτά λίγες μέρες πριν από την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των stress tests από την ΕΚΤ, στις 26 Οκτωβρίου.
Το μαξιλάρι τους
Παράγοντες της αγοράς σημειώνουν πως τα παρελκόμενα του προγράμματος Ντράγκι δημιουργούν άμεσα (είτε έμμεσα) χρηματοδοτικές αλλά και πολιτικές συνέργειες. Χρηματοδοτικές, γιατί εάν η διαδικασία υλοποιηθεί απρόσκοπτα καλύπτει μέρος από τα 11,4 δισ. ευρώ του «μαξιλαριού» του ΤΧΣ, οπότε οι τράπεζες δεν θα χρειαστεί να αντλήσουν πρόσθετα κεφάλαια από το Ταμείο. Σε αυτή την περίπτωση το «μαξιλάρι» του ΤΧΣ μένει ακέραιο, διευκολύνοντας τη συγκυβέρνηση να διαφημίσει παράλληλα με την έξοδο του ΔΝΤ από τη χώρα και την εφαρμογή ενός προγράμματος χρηματοδότησης.
Επί της ουσίας ένα νέο Μνημόνιο (κομμένο και ραμμένο από Βερολίνο και Βρυξέλλες, αλλά χωρίς ΔΝΤ), που θα «βαφτιστεί» πρόγραμμα ρευστότητας και θα «επικοινωνηθεί» ως επιτυχία της συγκυβέρνησης. Παράλληλα, οι δύο Ευρωπαίοι εταίροι της τρόικας και δανειστές επιχειρούν το «δέσιμο» και της επόμενης κυβέρνησης, προλαμβάνοντας βεβαίως το ενδεχόμενο και μιας κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.