Ελευθεροτυπία - 07/04/2011
Έντυπη Έκδοση
Ελευθεροτυπία, Πέμπτη 7 Απριλίου 2011
50 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΟΥ ΣΟΒΙΕΤΙΚΟΥ ΑΣΤΡΟΝΑΥΤΗ ΕΝΑ ΡΩΣΙΚΟ ΣΚΑΦΟΣ ΤΑΞΙΔΕΥΕΙ ΜΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ
Ο Γκαγκάριν επιστρέφει στο Διάστημα
Καταπλέει αυτές τις ώρες στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό ένα ρωσικό σκάφος Σογιούζ ΤΜΑ-21 που εκτοξεύτηκε από το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ τα ξημερώματα της Τρίτης, με τρεις επιβαίνοντες - δύο Ρώσους κοσμοναύτες και έναν Αμερικανό αστροναύτη. Δεν είναι ένα οποιοδήποτε σκάφος. Είναι το πρώτο βαφτισμένο με το όνομα του πρώτου κοσμοναύτη που πήγε στο Διάστημα, στις 12 Απριλίου 1961.
Πέρασαν κιόλας 50 χρόνια από το μαγικό -στα μάτια του κόσμου- ταξίδι του Γιούρι Αλεξέγεβιτς Γκαγκάριν στο Διάστημα, του ανθρώπου που δούλευε σε χυτήρια και που επελέγη ανάμεσα σε χιλιάδες, για να γράψει με χρυσά γράμματα την τότε Ενωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών στα βιβλία της Ιστορίας.
«Πριν από 50 χρόνια», έλεγε πριν μπει στο διαστημόπλοιο «Γκαγκάριν» για να πάει στο Διάστημα ο Αμερικανός αστροναύτης της τρέχουσας αποστολής Ρον Γκάραν, «ένα έθνος εκτόξευσε έναν άνθρωπο ουσιαστικά στο πλαίσιο μιας κούρσας ανταγωνισμού. Σήμερα, εμείς οι τρεις αντιπροσωπεύουμε μερικά από τα πολλά κράτη της διεθνούς συνεργασίας που απαρτίζουν τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό». Η αλήθεια είναι ότι όταν η ΕΣΣΔ εκτόξευσε το «Vostok» εν μέσω Ψυχρού Πολέμου, οι Αμερικανοί αισθάνθηκαν ηττημένοι. Η επανδρωμένη αποστολή τους στο Freedom 7 -ο Αλαν Σέπαρντ ήταν ο άνθρωπός τους- έγινε στις 5 Μαΐου του 1961. Ηρθαν δεύτεροι. Είκοσι χρόνια αργότερα όμως, εκτόξευσαν το πρώτο διαστημικό λεωφορείο, το «Κολούμπια».
Από την εποχή της εκτόξευσης του Γκαγκάριν μέχρι σήμερα, 520 άνδρες και γυναίκες από 38 χώρες έζησαν τις δικές τους Οδύσσειες του Διαστήματος. Ορισμένοι επελέγησαν ανάμεσα σε πολλές χιλιάδες ανθρώπων, όπως ο Μαλαίσιος Μουζαφάρ Σούκορ, που κέρδισε 11.424 υποψηφίους. Αλλοι, πήγαν στο Διάστημα πολλές φορές, όπως η Ελβετίδα Κλοντ Νικολιέ, επαγγελματίας πιλότος της πολιτικής αεροπορίας με μάστερ στην Αστροφυσική, ενδεικτική περίπτωση της σημαντικής ποιοτικής βελτίωσης του προφίλ των αστροναυτών. Αρχικά, καλή φυσική κατάσταση, υγεία και πειθαρχία αρκούσαν.
Τώρα «τουριστικές πτήσεις»
Στα 50 αυτά χρόνια πολλά προγράμματα έρευνας υλοποιήθηκαν στο Διάστημα, η ανθρωπότητα μάλιστα είδε και τις πρώτες «τουριστικές» πτήσεις. Το 2009, ο ιδρυτής του Cirque de Soleil Γκι Λαλιμπερτέ πλήρωσε 35 εκατομμύρια δολάρια για να περάσει εννέα ημέρες στον διαστημικό σταθμό. Ενα σταθμό που χρησιμεύει για πειράματα, όμως η ανυπαρξία χειροπιαστών, εντυπωσιακών αποτελεσμάτων που πλέον συνδυάζεται και με έλλειψη χρηματοδότησης, του έχει πια στερήσει την αχλύ της μαγείας που είχε κάποτε. Μέχρι ίσως να καταστεί «διαμετακομιστικός λιμένας για διαπλανητική εξερεύνηση», όπως ελπίζει η διευθύντρια επανδρωμένων πτήσεων της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος, Σιμονέτα ντε Πίπο. Ο Γκαγκάριν δεν έμελλε να ζήσει να το δει. Σκοτώθηκε στις 27 Μαρτίου 1968 όταν συνετρίβη το αεροσκάφος MiG-15 που πέταξε με κακοκαιρία. Ο πρώτος κοσμοναύτης αναγνωρίστηκε από μια κρεατοελιά που έφερε στον λαιμό.
