Από τον ΒΑΓΓΕΛΗ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Ανατριχιαστικές είναι οι αναφορές οι οποίες εμφανίζονται κατά καιρούς στον διεθνή και στον αθηναϊκό τύπο για το στρατιωτικό καθεστώς της Βιρμανίας, που έχει μετονομάσει τη χώρα σε Μιανμάρ, κρατάει έγκλειστη την αρχηγό της δημοκρατικής αντιπολίτευσης κι έχει σφραγίσει τα σύνορα.
Η Κάρεν Κόνελι, γεννημένη το 1969 στον Καναδά, έμεινε επί δύο χρόνια κοντά σε βιρμανούς αντιστασιακούς, στη μεθόριο Ταϊλάνδης-Βιρμανίας, και από την εμπειρία της προέκυψε ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα, το οποίο κυκλοφόρησε πριν από λίγο καιρό με τίτλο «Το κλουβί της σαύρας» από τις εκδόσεις «Πόλις» (βρίσκεται ήδη σε δεύτερη έκδοση), σε μετάφραση Χρύσας Τσαλικίδου και επιμέλεια Μαργαρίτας Ζαχαριάδου.
Πρωταγωνιστές στο «Κλουβί της σαύρας» είναι ένας διάσημος τραγουδιστής, τον οποίο η δικτατορία έχει βασανίσει και ρίξει πίσω από τα σίδερα, κι ένα δωδεκάχρονο παιδί, το οποίο μετά τον θάνατο των γονιών του έχει υποχρεωθεί να επιζήσει και να μεγαλώσει στις φυλακές (ο μπαμπάς του ήταν φρουρός).
Η Κόνελι φτιάχνει με δεξιοτεχνικό τρόπο το ζοφερό κλίμα των φυλακών (άγρια πείνα και βρομιά έως εσχάτων, ξυλοκόπημα μέχρι παραλυσίας, καθώς και λαθρεμπόριο ναρκωτικών, σάρκας, τροφίμων και καπνού), αλλά η κεντρική της εστίαση αρχίζει πολύ σύντομα να πηγαίνει πέρα από αυτό, βγάζοντας στην επιφάνεια τον δεσμό της βαθιά αφοσιωμένης αγάπης που αναπτύσσεται ανάμεσα στον Τέζα (τον τραγουδιστή ή Αηδόνι) και τον Νι Λέι (τον μονίμως πεινασμένο -καταβροχθίζει αρουραίους- δωδεκάχρονο).
Μέσα από μιαν αφήγηση που παρακολουθεί τα βασικά και τα επικουρικά της πρόσωπα τόσο στο παρόν όσο και στο παρελθόν, φωτίζοντας το δρόμο από τον οποίο έφτασε ο καθένας στον τόπο του εγκλεισμού, η Κόνελι στήνει ένα αμιγώς πολιτικό μυθιστόρημα.
Οι μεθοδεύσεις των στρατηγών, η οργάνωση και οι θυσίες της αντίστασης, η παγωμένη βουβαμάρα που έχει ακινητοποιήσει τη βιρμανική κοινωνία, παρουσιάζονται στο βιβλίο χωρίς η Κόνελι να παραβλέπει ούτε κατά διάνοια τα ανιστορικά μεγέθη της καθημερινότητας, των ατομικών σχέσεων και της θρησκευτικής πίστης, που εκδηλώνεται με τα σχεδόν ποιητικά σύμβολα και τις ασκητικές πρακτικές του βουδισμού.
Το μεγαλύτερο, παρ' όλα αυτά, κατόρθωμα της Κόνελι παραμένει η σχέση ανάμεσα στον Τέζα και τον Νι Λέι, που με την εξέλιξη του μύθου μετατρέπεται σε σχέση ζωής για να δείξει πώς η λάσπη μπορεί να δημιουργήσει χρυσό, σπάζοντας τα μούτρα της εξουσίας και επιστρέφοντας στο ακέραιο στους ανθρώπους το δικαίωμα της ελευθερίας, της αξιοπρέπειας και της ανεξαρτησίας τους.
Ενάντια στη φθορά
Από τον ΒΑΓΓΕΛΗ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
«Το άλμπουμ των αποκομμάτων» τιτλοφορεί την καινούρια συλλογή του, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Γαβριηλίδη, ο καλός ποιητής της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς Ορέστης Αλεξάκης.
Στις επιλογικές του σημειώσεις ο Αλεξάκης παρατηρεί πως τα ποιήματα τα οποία συγκεντρώνονται στην ανά χείρας έκδοση προέρχονται από ανολοκλήρωτο ή αναξιοποίητο υλικό παλαιότερων συλλογών και έχουν γραφτεί όχι μόνο σε διαφορετικές εποχές, αλλά και με διαφορετικούς στόχους.
Θα μου επιτρέψει ο Αλεξάκης να διαφωνήσω μαζί του και να πω πως ό,τι φτάνει ώς εμάς σήμερα διαθέτει εξωτερική συνοχή και εσωτερική ενότητα και βασίζεται σε ένα πολύ στέρεο ύφος, που συνδυάζει τη στακάτη, αφήγηση και τον αποφθεγματικό μονόλογο με έναν λειτουργικό ρυθμό, όπως και με μιαν αφανή, αλλά διαπεραστική σάτιρα.
Η θεματολογία του Αλεξάκη είναι η θεματολογία της αφόρητης φθοράς και του απέραντου κενού, που καταλαμβάνουν αιφνιδιαστικά και εξ ολοκλήρου την καθημερινή μας ύπαρξη και απειλούν με καταστροφικές συνέπειες τη μοίρα της.
Συχνά, πάντως, το βαρύ αυτό και ασήκωτο κλίμα, που παρουσιάζεται μέσα από μιαν έξοχη και λίαν πειστική δραματουργία, εξισορροπείται από τη βαθιά ανάσα του έρωτα και τη δύναμη της φύσης και των αισθήσεων, που είναι ικανές να ανατάξουν πέρα για πέρα τον ανθρώπινο οργανισμό. Ποίηση ώριμη και κατασταλαγμένη, που απευθύνεται στον νου χωρίς να αμελεί την καρδιά μας.
Νέες εκδόσεις
«Η ιστορία της ερωτικής κατάκτησης.
Από την αρχαιότητα έως σήμερα».
JEAN CLAUDE BOLOGNE
Μετάφραση: Γιάννης Καυκιάς.
Εκδόσεις «Πολύτροπον».
Οι ιππότες και ο Φρανσουά Βιγιόν, ο Καζανόβας και ο Αλκιβιάδης, ο Οβίδιος και οι Pick-up artists: πρόσωπα, ομάδες και τάξεις από τις πιο διαφορετικές εποχές συναντιούνται στο βιβλίο του Jean Claude Bologne για να αποκαλύψουν την τεχνική του ερωτικού κυνηγιού.
«Η σοφία του Ρίλκε.
Ο οδηγός του ποιητή για τη ζωή».
Ανθολόγηση: Ulrich Baer.
Μετάφραση: Αλεξάνδρα Νικολακοπούλου.
Επιμέλεια μετάφρασης: Μαρία Τοπάλη.
Τι σκεφτόταν ο Ρίλκε για την καλλιτεχνική έμπνευση, τον έρωτα, το θάνατο και τη συντριβή ή τη συμβίωση με τους άλλους; Ο Ulrich Baer επιλέγει χαρακτηριστικά αποσπάσματα από την αλληλογραφία του ποιητή και μας προσφέρει ένα ολοζώντανο πορτρέτο.
«Για τον Σεφέρη»
Επιμέλεια: Ελένη Αντωνιάδου, Γιώργος Γεωργής, Κώστας Λυμπουρής.
Εκδόσεις «Αίπεια» και «Παρουσία», Σπίτι της Κύπρου.
Διαστάσεις του έργου και της προσωπικότητας του Σεφέρη (από τον μυθιστοριογράφο μέχρι τον αντιστασιακό) με βάση την ημερίδα την οποία διοργάνωσαν τον Οκτώβριο του 2007 το Σπίτι της Κύπρου και το Μορφωτικό Ιδρυμα Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ).
«Η ωραία Ελλάς και άλλες ιστορίες»
ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ Εκδοτικός οίκος Α. Α. Λιβάνη.
Στιγμιότυπα από την ταλαιπωρημένη ή και βασανισμένη ζωή των ελλήνων πολιτών όποτε έρχονται σε επαφή με την οιαδήποτε αρχή ή εξουσία. Δεμένη αφήγηση και σπαρταριστές καταστάσεις σε μια σύγχρονη ηθογραφία.
«Πρόσφυγες. Στο Ηράκλειο του Μεσοπολέμου»
ΕΥΓΕΝΙΑ ΛΑΓΟΥΔΑΚΗ Εκδόσεις Δοκιμάκης.
Ο τρόπος με τον οποίο υποδέχτηκε και αντιμετώπισε η ηρακλειώτικη κοινωνία της Κρήτης τους πρόσφυγες από τη Μικρασιατική Καταστροφή το 1922 μέχρι την κήρυξη του ελληνοϊταλικού πολέμου το 1940. Μια ψαγμένη ιστορική και κοινωνιολογική έρευνα.
