Ελευθεροτυπία - 23/10/2009
Έντυπη Έκδοση
Βιβλιοθήκη, Παρασκευή 23 Οκτωβρίου 2009
Τηλεφώνημα από την Ανατολική Ακτή των ΗΠΑ
(Η τριπλή κηδεία του Ε.Α. Πόε)
Βρίσκομαι ακόμη μία φορά, για επαγγελματικούς λόγους, στη Βόρεια Αμερική. Οχι πολύ μακριά από τη Βαλτιμόρη, όπου αυτές τις μέρες προβλέπεται να γίνει μια διπλή κηδεία του Εντγκαρ Αλαν Πόε, προκειμένου να τιμηθεί δεόντως η διακοσιοστή επέτειος από τη γέννησή του. Κι αυτό, γιατί αναμένονται πλήθη θαυμαστών του έργου του, από διάφορες Πολιτείες των ΗΠΑ, και όχι μόνον, που δεν θα τους χωρέσει βεβαίως όλους μαζί η κύρια αίθουσα τελετών του Ουέστμινστερ.
Ως γνωστόν βρίσκεται πολύ κοντά στη νεκρόπολη, όπως συνηθίζουν να αποκαλούν το νεκροταφείο οι Αγγλοσάξονες, που φιλοξενεί τον ποιητή του Κορακιού. Η πρώτη κηδεία του, το 1849, στην οποία παραβρέθηκαν περίπου δέκα άτομα, δεν ήταν η πρέπουσα, σύμφωνα με τα όσα προβλέπει η εθιμοτυπία της Εκκλησίας. Την είχε αποκρύψει άλλωστε παντελώς ο εξάδελφός του Νίλσον Πόε. Ισως διότι ήξερε την ανάλογη οδηγία του Χριστού, ο οποίος, κατά τον ευαγγελιστή Ματθαίο, απέτρεψε έναν από τους μαθητές του να θάψει τον ίδιο του τον πατέρα, προφέροντας εκείνα τα κρυπτικά λόγια «ακολούθει μοι, και άφες τους νεκρούς θάψαι τους εαυτών νεκρούς», τα οποία αιώνες αργότερα ήταν επόμενο να προκαλέσουν το κριτικό πνεύμα διανοουμένων, όπως φέρ' ειπείν ήταν ο Νίτσε και ο Μπόρχες.
Οι τρεις ταφές του Πόε συνάπτονται ασφαλώς, κατά τρόπο υπόγειο και ασφαλώς εντυπωσιακό, με τη συνειδητή επανάληψη ορισμένων αρχετυπικών στοιχείων του μακάβριου. Ο,τι τον κατέτρυχε ψυχικά ή κατ' αντίθετη φορά τον ευεργετούσε από αισθητική πλευρά, θα είναι παρόν στην προαναφερόμενη, απροσδόκητη διπλή εκδήλωση. Θα προηγηθεί μάλιστα έκθεση ανασκευασμένου σώματός του και ολονυκτία πέριξ του μνημείου του, που κοσμεί τη νεκρόπολη του Ουέστμινστερ. Αν όντως «εκπλήξεις υπάρχουν στην πραγματικότητα, όχι στη γραμματική», όπως διακηρύσσει ο Λούντβιχ Βιτγκενστάιν στη Φιλοσοφική Γραμματική του, τότε η συστηματική έκπληξη, η ριζική ανατροπή, η ακαριαία, ενίοτε βίαιη ακύρωση της Κανονικότητας, που συνέχουν την ποιητική του Πόε, εξακολουθούν να υπαγορεύουν δημιουργικά την αλήθεια του.
