Ελευθεροτυπία - 23/10/2010
Έντυπη Έκδοση
Βιβλιοθήκη, Σάββατο 23 Οκτωβρίου 2010
Μεταφραστικό εργαστήριο ποίησης
Παιγνιώδεις όψεις της ποίησης και διαφορές στις πολιτισμικές στοχεύσεις της γραφής αναδείχτηκαν κατά τις εργασίες του εργαστηρίου (workshop) μετάφρασης ποίησης, το οποίο έλαβε χώρα, από τις 12-19 Σεπτεμβρίου, στην πρωτεύουσα της Σλοβακίας, Μπρατισλάβα.
Την ευθύνη της οργάνωσης και της οικονομικής στήριξής του είχαν ο ευρωπαϊκός οργανισμός Literature Across Frontiers (LAF), υπό τη διεύθυνση της Alexandra Buchler, από κοινού με το Σλοβακικό Κέντρο Λογοτεχνικής Πληροφόρησης (LIC), υπό την αμέριστη φροντίδα της υπεύθυνης Ina Martinova. Συμμετείχαν οι ποιητές Nurduran Duman (Τουρκία), Zaza Koshkadze (Γεωργία), Elena Hidveghyova-Yung (Σλοβακία), Tom Pow (Σκοτία), Richard Gwyn (Ουαλία), και, ως επιβλέπουσα, η Robyn Marsack, επιμελήτρια ποίησης και διεθύντρια της Σκοτσέζικης Βιβλιοθήκης Ποίησης.
Στόχος του workshop ήταν να μεταφραστούν όσο το δυνατόν περισσότερα πρωτότυπα ποιήματα των ποιητών στις διάφορες μητρικές γλώσσες των υπολοίπων. Τα αγγλικά χρησίμευαν ως ενδιάμεση γλώσσα («bridge language»), από την οποία περνούσαν αρχικά τα κείμενα, εκτός προφανώς από εκείνα των βρετανών ποιητών. Η μελέτη, η συζήτηση και η καθημερινή δουλειά επί επταώρου, κουραστική, αλλά ανταποδοτική σε χιούμορ και δημιουργικότητα, επέφερε αποτελέσματα: Πέρα από το ποιήματα έθεσε ζητήματα μεταφραστικά, γούστου αλλά κι επανεγγραφής των πρωτότυπων ποιημάτων και των μεταφράσεων. Κοινές διαπιστώσεις ήταν (i) ότι το ποίημα σε κάθε γλώσσα πρέπει να λειτουργεί, (ii) ότι οι προθέσεις του δημιουργού δεν συνιστούν πάντα οδηγό μετάφρασης και (iii) πως το ποίημα δεν είναι ιερό κείμενο, αλλά κάτι το οποίο γράφεται και ξαναγράφεται.
Πέραν των ποιημάτων που «αντηλλάγησαν» μεταφραστικά, κατά τη διάρκεια του workshop συνετέθησαν ποιήματα αισθήσεων (sense poems), με θέμα «Η εικόνα, ο ήχος, η μυρωδιά, η αίσθηση, η γεύση της Μπρατισλάβας», καθώς και ομαδικό ηχοποιητό ποίημα (sound poem), όπου ο ήχος του Δούναβη, του αέρα, των τραμ, κι ενός τηλεφωνικού θαλάμου της πόλης μετατράπηκε σε κείμενο και περφόρμανς. Τα προϊόντα του εργαστηρίου εκτέθηκαν σε δημόσια ανάγνωση, η οποία διοργανώθηκε σε βιβλιοπωλείο στο κέντρο της πόλης, το οποίο φέρει το ελληνικό όνομα Panta Rhei (Πάντα 'ρει)!
Η συνέργεια των συγγραφέων κατέδειξε πως η λογοτεχνική ζωή δεν είναι βαρετή ή συνώνυμο της αντικοινωνικότητας: Γνωριμία με σλοβάκους ποιητές, επισκέψεις σε μεσαιωνικά κάστρα και πάλαι ποτέ παλάτια ευγενών, χορός στο κουβανέζικο μπαρ, πειράγματα για τις εθνικές αδυναμίες των συμμετεχόντων, φάρσες και αστεία εμπλούτισαν τις εμπειρίες όλων.
Περί των συγγραφέων και των κειμένων τους, ιδιαίτερα των βραβευθέντων βρετανών -οι οποίοι θα προσκληθούν τον επόμενο Μάιο στην Αθήνα- ανατρέξτε διαδικτυακά
http://poeticanet.com, http://www.richardgwyn.com, http://www.tompow.co.uk/.
Ανταπόκριση του Γιώργου Χαντζή από τη Σλοβακία
