Ελευθεροτυπία - 27/05/2010
Έντυπη Έκδοση
Ελευθεροτυπία, Πέμπτη 27 Μαΐου 2010
ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑΣ
Υπερδυνάμεις- λαιμητόμοι δικαιωμάτων
Επτά ισχυρές χώρες του πλανήτη εμποδίζουν την πρόοδο για διεθνή δικαιοσύνη
Τις ισχυρές κυβερνήσεις βάζει στο στόχαστρο η φετινή έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας, καθώς είναι αυτές που, αντί να δίνουν το καλό παράδειγμα, εμποδίζουν την πρόοδο στη διεθνή δικαιοσύνη, θέτοντας εαυτές υπεράνω του νόμου σε ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, προστατεύοντας τους συμμάχους τους από την κριτική και ενεργώντας μόνο όταν είναι πολιτικά βολικό.
Ετσι, από τα κράτη που αξιώνουν την παγκόσμια ηγεσία -όπως είναι τα μέλη του «G20»-, τα επτά δεν έχουν προσχωρήσει πλήρως στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) ώστε να λογοδοτούν για τις δικές τους ενέργειες, εξασφαλίζοντας ότι τα εγκλήματα του διεθνούς δικαίου μπορούν να διωχθούν ποινικά σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου. Οι ισχυρές χώρες που περιφρονούν τις προσπάθειες οικουμενικής λογοδοσίας και δικαιοσύνης είναι οι ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία, Τουρκία, Ινδία, Ινδονησία και Σαουδική Αραβία.
Παιχνίδια εξουσίας που επιδεινώνουν το παγκόσμιο κενό δικαιοσύνης, καταδικάζοντας εκατομμύρια ανθρώπους σε κακομεταχείριση, καταπίεση και φτώχεια, όπως μαρτυρούν τα τεκμηριωμένα στοιχεία της έκθεσης «Η Κατάσταση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ανά τον Κόσμο». Την ίδια στιγμή που η επισιτιστική, ενεργειακή και χρηματοπιστωτική κρίση εξωθεί εκατομμύρια ανθρώπους στην ένδεια, η ανάγκη να αντιμετωπιστούν οι καταστάσεις που την επιδεινώνουν γίνονται ολοένα και πιο επιτακτική.
Υπάρχουν βέβαια και επιτεύγματα: η ίδρυση του ΔΠΔ το 1998 και η επικύρωση του σχετικού καταστατικού από 110 χώρες μέχρι το τέλος του 2009 έχουν επεκτείνει την αξίωση για λογοδοσία ακόμη και σε κράτη όπου οι υπεύθυνοι θα μπορούσαν να αισθάνονται απρόσβλητοι.
Εγκλήματα
Ηδη, σε ολόκληρη τη Λατινική Αμερική τα εθνικά δικαστήρια και οι κυβερνήσεις ανακινούν έρευνες για εγκλήματα που επί μακρόν προστατεύονταν από νόμους αμνήστευσης. Ωστόσο, μένουν πολλά να γίνουν. Για παράδειγμα, πέρυσι ήταν η πρώτη φορά που εκδόθηκε ένταλμα σύλληψης για έναν εν ενεργεία αρχηγό κράτους, τον πρόεδρο Ομάρ Αλ Μπασίρ του Σουδάν, για εγκλήματα πολέμου και κατά της ανθρωπότητας· το γεγονός αυτό έδειξε ότι ακόμα και εν ενεργεία πολιτικοί δεν είναι υπεράνω του νόμου, ωστόσο η Αφρικανική Ενωση αρνήθηκε τη συνεργασία, εκθέτοντας τον τρόπο με τον οποίον η πολιτική τίθεται υπεράνω της δικαιοσύνης.
Για τη διεθνή οργάνωση η διασφάλιση της λογοδοσίας μάς επιτρέπει να χτίσουμε ένα καλύτερο μέλλον, όχι μόνο επειδή δρα αποτρεπτικά, αλλά επειδή «η καταγραφή της αλήθειας πρέπει να συνοδευτεί από λογοδοσία αν πρόκειται να επιτευχθεί συμφιλίωση βασισμένη στη δικαιοσύνη.
Ανοιχτές πληγές
»Παραμένει ο πειρασμός να θεωρήσουμε "τα περασμένα, ξεχασμένα", αλλά η εμπειρία έχει δείξει ότι, αν αφήσουμε τους δράστες, κυριολεκτικά, "ατιμώρητους δολοφόνους", η ειρήνη θα είναι επισφαλής και συχνά βραχύβια»: με αυτόν τον τρόπο αναλύει ο Κλαούντιο Κορντόνε, προσωρινός γενικός γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας, τη σοφία που συμπυκνώνει το σύνθημα «δεν υπάρχει ειρήνη χωρίς δικαιοσύνη», κάτι που φαίνεται να γνωρίζει από πρώτο χέρι, καθώς έχει αγωνιστεί για την απόδοση δικαιοσύνης για τα θύματα του Πινοσέτ στη Χιλή.
Στην έκθεση γίνεται μια σκληρή περιπλάνηση στις ανοιχτές πληγές από τις παραβιάσεις στον πλανήτη: πληγές που η ατιμωρησία δεν αφήνει να κλείσουν ή να επουλωθούν. Οπως το διαρκές έγκλημα στη Γάζα: παρά τις συστάσεις της έκθεσης Γκολντστόουν του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η οποία ζητεί λογοδοσία για τη σύρραξη στη Γάζα, Ισραήλ και Χαμάς δεν φαίνονται να ενδιαφέρονται για το γεγονός ότι, όπως διαπιστώνεται, «η παρατεταμένη κατάσταση ατιμωρησίας έχει δημιουργήσει κρίση δικαιοσύνης»...
Συρράξεις που χαρακτηρίζει η ανάλγητη αδιαφορία για τους αμάχους, διώξεις για τους αγωνιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τις ανεξάρτητες φωνές κριτικής αμφισβήτησης συχνά καταπιεστικών καθεστώτων, βία κατά μεταναστών και εκμετάλλευση, επιθέσεις από ένοπλες ομάδες είναι καταστάσεις που κάνουν ακόμη επιτακτικότερη την ανάγκη για δικαιοσύνη και εξασφάλιση όλων των δικαιωμάτων για όλους τους ανθρώπους. *
ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Συνεχίζονται βία, κακομεταχείριση, διώξεις
Θλιβερός είναι ο απολογισμός για την Ελλάδα και στη φετινή έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας για τα περυσινά πεπραγμένα, καθώς συνεχίστηκαν οι καταγγελίες για κακομεταχείριση από τα σώματα ασφαλείας και αυθαίρετες προσαγωγές διαδηλωτών, θέμα που παραμένει αναλλοίωτο στο πέρασμα του χρόνου, χωρίς κανείς αρμόδιος να το αντιμετωπίζει αποτελεσματικά.
Η κατάσταση επιδεινώθηκε σχετικά με τους πρόσφυγες σε θεσμικό επίπεδο, αλλά και τους μετανάστες οι οποίοι υπέστησαν διώξεις από καταυλισμούς και εγκαταλελειμμένα σπίτια στα οποία είχαν καταφύγει (Πάτρα-Αθήνα), επαναπροωθήθηκαν αυθαίρετα από τον Εβρο και συνέχισαν να κρατούνται σε άθλια κρατητήρια υπό απαράδεκτες συνθήκες.
Πέρα από την καταγραφή πολλών περιστατικών από τα παραπάνω, η έκθεση επισημαίνει ακόμη τις επιθέσεις από ένοπλες αντικυβερνητικές ομάδες, που είχαν αποτέλεσμα να σκοτωθεί ένας αστυνομικός και να τραυματιστούν αρκετοί ακόμη, μερικοί εκ των οποίων σοβαρά.
Στην έκθεση αναφέρονται ακόμη η αδιέξοδη εξέλιξη στην υπόθεση της Κούνεβα, οι καταγγελίες για τις απάνθρωπες συνθήκες κράτησης στις φυλακές και ιδιαίτερα η συνέχιση της ταπεινωτικής πρακτικής τής κολπικής εξέτασης για τις κρατούμενες, οι δυσμενείς διακρίσεις και διώξεις σε βάρος των αντιρρησιών συνείδησης, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα μία ακόμη -στις δεκάδες- καταδίκη του Λάζαρου Πετρομελίδη.
Εκφράζει ακόμη ανησυχίες για την άρνηση αναγνώρισης μειονοτικών σωματείων, την πλημμελή ανταπόκριση των Αρχών σε κλήσεις για παροχή βοήθειας σε τραυματίες έπειτα από σοβαρή ομοφοβική επίθεση εναντίον μπαρ της Αθήνας, για τη συνέχιση της καταπάτησης των δικαιωμάτων των Ρομά, καθώς και για το γεγονός ότι έκλεισαν καταφύγια για θύματα εμπορίας ανθρώπων λόγω ελλιπούς χρηματοδότησης αλλά και ελλιπούς λήψης μέτρων για την αντιμετώπισή της.
