Ελευθεροτυπία - 27/06/2010
Έντυπη Έκδοση
Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Κυριακή 27 Ιουνίου 2010
Αλλαγές επί αλλαγών στον νέο νόμο περί ευθύνης υπουργών
Σε αλλαγές και διορθώσεις του νέου νόμου περί ευθύνης υπουργών προχωρεί η κυβέρνηση μετά τις αντιδράσεις μερίδας βουλευτών, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι με την αυστηροποίηση των διατάξεων επιχειρείται η επιβολή ιδιώνυμων υπουργικών αδικημάτων, που ξεπερνούν κατά πολύ το πνεύμα της συνταγματικής ρύθμισης.
Κομβικό νομικό σημείο του νέου νόμου αποτελούν οι διατάξεις για παράκαμψη του σκοπέλου της ιδιαίτερα σύντομης παραγραφής. Με δεδομένο ότι το άρθρο 86 του Συντάγματος απαιτεί η δίωξη κατά υπουργού να ασκηθεί έως τη δεύτερη σύνοδο της επόμενης Βουλής από εκείνη στην οποία τελέσθηκε η άδικη πράξη, κρίθηκε αναγκαίο να αλλάξει ο προσδιορισμός του χρόνου τέλεσης της πράξης του υπουργού ως αυτουργού της παράνομης ενέργειας. Σύμφωνα με το άρθρο 17 του Ποινικού Κώδικα, «χρόνος τέλεσης είναι ο χρόνος κατά τον οποίο ο υπαίτιος ενήργησε η ώφειλε να ενεργήσει. Ο χρόνος κατά τον οποίο επήλθε το αποτέλεσμα είναι αδιάφορος εκτός αν ορίζεται άλλως». Με νόμο ορίσθηκε άλλως, μετά τον καταστροφικό σεισμό του 1999, ώστε η ποινική ευθύνη των κατασκευαστών να αρχίζει από το χρόνο επέλευσης του άδικου αποτελέσματος, δηλαδή την κατάρρευση της οικοδομής και όχι την ανέγερσή της.
Ζήτημα συνταγματικότητας
Παρόμοια ρύθμιση μόνο για όλα τα εγκλήματα που τελούνται από υπουργούς θα δημιουργούσε ενδεχομένως προβλήματα συνταγματικότητας, αφού η ρύθμιση δεν θα ήταν γενική αλλά «φωτογραφική» για συγκεκριμένους αυτουργούς. Ετσι, η κυβέρνηση αναζητά διατυπώσεις, ώστε να μη δημιουργείται η εντύπωση ότι μόνο τα εγκλήματα των υπουργών «τεντώνονται» χρονικά.
Στο πλαίσιο αυτό, είναι πολύ πιθανό τελικά να αλλάξει ο χρόνος τέλεσης πολύ συγκεκριμένων αδικημάτων που άπτονται της προστασίας του δημόσιου συμφέροντος, όπως π.χ. η απιστία περί την υπηρεσία, η απάτη, η υπεξαγωγή εγγράφων κ.ά.
Βάσει της ρύθμισης αυτής τα παραπάνω αδικήματα θα θεωρούνται ότι τελέσθηκαν και τη στιγμή της επέλευσης των αποτελεσμάτων τους εις βάρος του Δημοσίου και όχι μόνο με την έναρξη της ζημιογόνου ενέργειας (π.χ. την υπογραφή μιας σύμβασης). Η αλλαγή θα ισχύει έτσι για όλους τους φυσικούς αυτουργούς.
Οπως και να 'χει, η επίμαχη ρύθμιση δεν θα έχει αναδρομική ισχύ αλλά θα εφαρμοσθεί σε μελλοντικές πράξεις. Αλλωστε, για τις περιπτώσεις που οι υπουργοί κατηγορούνται ως ηθικοί αυτουργοί, δεν υπάρχει νομικό πρόβλημα αφού ως χρόνος τέλεσης της ηθικής αυτουργίας θεωρείται και ο χρόνος τέλεσης της πράξης του παρακινούμενου (από τον υπουργό) φυσικού αυτουργού.
Κατά τα λοιπά:
* Καταργείται η προνομιακή πενταετής παραγραφή ανεξαρτήτως αδικήματος.
* Προστίθεται ενδιάμεσο δικαστικό στάδιο εκτίμησης της ποινικής ευθύνης των πολιτικών προσώπων ώστε να εκλείψουν οι ενστάσεις περί κομματικής εκμετάλλευσης των υποθέσεων.
* Δεν θα οριστούν τελικώς τα αδικήματα που διαπράττονται κατά την άσκηση των καθηκόντων ενός υπουργού. Θεωρήθηκε αυτονόητο πράξεις του υπουργού εκτός των υπουργικών του καθηκόντων να μην υπάγονται στο πλαίσιο προστασίας του άρθρου 86 του συντάγματος.
