Ελευθεροτυπία - 27/11/2010
Έντυπη Έκδοση
Βιβλιοθήκη, Σάββατο 27 Νοεμβρίου 2010
Επισημαίνοντας
Η Βάρδια δημοσιεύτηκε στη Γαλλία το 1969, στην άψογη μετάφραση του Μισέλ Σονιέ, και πέρασε απαρατήρητη. Είκοσι χρόνια αργότερα, χάρη στους Ολιβιέ Ρουμπινστάιν και Αλέν Μαρτίν των εκδόσεων Climats, το βιβλίο βγήκε ξανά με εντυπωσιακή επιτυχία.
Ο εκδότης αποφάσισε τότε να βγάλει τα άπαντα του Καββαδία και μου πρότεινε να μεταφράσω τα ποιήματα.
Πέταξα στα σύννεφα. Τον Καββαδία τον λατρεύω. Το Μαραμπού, το Πούσι και το Τραβέρσο τα μετέφρασα με μεράκι, έμμετρα κιόλας. Αλλά ποτέ δεν κυκλοφόρησαν. Η κληρονόμος, αφού μας άφησε χρόνια στην αίθουσα αναμονής, απέρριψε τελικά τη δουλειά μου, για δικούς της λόγους. Είναι ανένδοτη. Απαγορεύεται στον ποιητή Καββαδία ν' αράξει στη χώρα μου, και το οφείλει στην οικογένειά του. Η Ελλάδα δεν πληγώνεται από τους ξένους μόνο...
Εχω μεταφράσει δεκάδες έλληνες ποιητές: Σεφέρη, Ελύτη, Δημουλά, αρκετούς από τη γενιά του '70, ακόμα και τους νεότατους. Ποτέ δεν δέχτηκα ούτε άρνηση ούτε αρνητική κριτική για το μεταφραστικό μου έργο.
Σύμφωνα με το νόμο, τα έργα του ποιητή θα είναι ελεύθερα το 2045, τότε που θα κοντεύω 98 χρόνων. Η μετάφραση μου δίδαξε την υπομονή, αλλά τότε μπορεί να βρίσκομαι ήδη κοντά σου, βρε Νίκο - αν επιτρέπεται οι μεταφραστές να μπουν στον Παράδεισο των ποιητών.
Εκτός εάν χάσω την υπομονή μου και βγάλω κάποτε μια πειρατική έκδοση των ποιημάτων σου, για τους φίλους που έχεις κι εδώ. Δεν νομίζω να έχεις αντίρρηση. Δεν συμπαθείς ούτε εσύ τα τελωνεία και τις κάθε είδους αστυνομίες. Θα χαρούν, επιτέλους, οι γάλλοι αναγνώστες σου και θα χαρείς κι εσύ μαζί μας - μια και είμαστε εμείς η πραγματική σου οικογένεια, αγαπημένε μου θείε Νίκο.
Η «Σπουδή θαλάσσης» από το Τραβέρσο.
MARINE
Tanguant comme un perdu, Pytheas contemplait
l'ocean devant lui du haut de la dunette.
Dans la hune, le fils de Dorothee, le muet,
zieutait deux femmes nues au bout de sa lorgnette.
Le camee de l'Azteque etait sur le galion.
Un corps en peau de bouc a l'interieur friable.
Un chargement de rats, de vers et de scorpions.
Palos. Nous rapportions le chancre inguerissable.
Puis, prosternes, devant les boules du grand Khan,
a cheval en canot sur les Chinoises fines,
-tailles d'oiseau, toison de soie, roses tetines-
la boussole volee avons prise en partant.
Aux galeres du Pape, en tete des rameurs,
nous ravagions les ports, les estuaires, les passes;
et repandant partout la peste et la terreur,
notre semence folle allait brassant les races.
Des femmes en tous lieux, cathedrale ou masure,
sur des caisses d'epices, ou derriere un baril,
venaient laver le sel de nos vieilles blessures,
vetues soit de haillons, soit d'or jusqu'au nombril.
Cordages bien roules, nos ancres toujours pretes,
et nous, debout, que nul typhon ne peut flechir,
machant, vrais chimpanzes, bananes, cacahuetes,
avec pour tout credo: Tuons le repentir.
En route, compagnons! Α vancons face au vent!
Allons vite cracher notre giclee finale
en l'etrange contree ou les filles, devant,
l'ont fendu de cote ou a l'horizontale.
**Ο Μισέλ Βόλκοβιτς είναι γάλλος συγγραφέας και μεταφραστής ελληνικής λογοτεχνίας.
