Ελευθεροτυπία - 29/01/2010
Έντυπη Έκδοση
Βιβλιοθήκη, Παρασκευή 29 Ιανουαρίου 2010
Με τα μάτια της κάμερας
Χρήστος Σιάφκος
ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ
Σε πρώτο πλάνο
εκδ. Ψυχογιός, σ. 304, 19,90 ευρώ
Ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Χρήστος Σιάφκος αναλαμβάνει να μεταφέρει στο χαρτί τη βιογραφία ενός σημαντικού κινηματογραφιστή, που συνέδεσε απόλυτα το όνομά του με την ελληνική ταυτότητα, παρά την κυπριακή καταγωγή του. Το παρόν βιβλίο σκύβει σε μια ολόκληρη εποχή και μια παρέα χαρισματικών καλλιτεχνών (Χατζιδάκις, Θεοδωράκης, Τσαρούχης, Φωτόπουλος, Μερκούρη, Παπά, Λαμπέτη, Χορν), οι οποίοι, κάτω από την μπαγκέτα του Μιχάλη Κακογιάννη, κατόρθωσαν να σπάσουν το φράγμα της εντοπιότητας και να εκταθούν στον ευρύτερο χώρο της παγκόσμιας καλλιτεχνικής οικογένειας.
Η τριάδα Κακογιάννης-Τζαβέλλας-Κούνδουρος αποτέλεσε, ως γνωστόν, το νέο αίμα του ελληνικού κινηματογράφου στη δεκαετία του '60, καθιερώνοντας μια άλλη σκηνοθετική οπτική, φρεσκάδα και ποίηση που δεν πέρασαν απαρατήρητες στα διεθνή φεστιβάλ. Ανεξάρτητα από τις όποιος αισθητικές τάσεις πρότεινε ο Κακογιάννης, οι οποίες δεν ήταν διόλου ευκαταφρόνητες, η αξία του βρίσκεται νομίζω στη δυνατότητά του να ενσωματώνει μοτίβα της αρχαίας τραγωδίας, πράγμα που επέτρεψε στη νεότερη ελληνική πραγματικότητα να προβάλλει μέσα από τις ταινίες του σαν ένας κόσμος που δεν έχασε τις βαθύτερες ρίζες του. Πάνω σε αυτή ακριβώς τη βάση ακουμπάει η «λαϊκή» ταυτότητα της δουλειάς του.
Την τραγωδία άλλωστε υπηρέτησε και στις θεατρικές σκηνές της Ευρώπης και της Αμερικής, συνεργαζόμενος με μεγάλα μεγέθη της παγκόσμιας δραματουργίας. Ας μην ξεχνάμε ότι ανήκει σε μια γενιά που την απασχόλησε ιδιαίτερα το ζήτημα της ελληνικότητας και ο τρόπος που αυτή ανιχνεύεται μέσα από σύγχρονες καλλιτεχνικές φόρμες.
Ο Χρήστος Σιάφκας δίνει τον λόγο στον τιμώμενο σκηνοθέτη (σε μια πρωτοπρόσωπη αφήγηση), αρκούμενος να καταγράψει με απλότητα συμβάντα προσωπικά και καλλιτεχνικά, χωρίς να ενδιαφέρεται για μια πιο ελεύθερη fiction, που ίσως θα προσέδιδε άλλη δυναμική στην παρούσα βιογραφία. Ενα βιβλίο-ντοκουμέντο για την κινηματογραφική γλώσσα, αλλά και το πλήρες ιστορικό τής σκηνοθετικής ενασχόλησης του Κακογιάννη με την όπερα, τον Σαίξπηρ, τους σύγχρονους δραματουργούς. Ενας ύμνος στην έμπνευση, στο ταλέντο, στο πείσμα, στο όραμα της καλλιτεχνικής ψυχής.
