Έντυπη Έκδοση
Ελευθεροτυπία, Παρασκευή 3 Οκτωβρίου 2014
ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΤΩΝ «ΚΟΚΚΙΝΩΝ» ΔΑΝΕΙΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΥΠΑΡΚΤΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ Η ΕΚΤ ΑΝΑΣΤΑΙΝΕΙ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΤΩΝ ABS
Τα δίνει όλα για ρευστότητα
Τα καλυμμένα ομόλογα πριν από την κρίση ήταν τα αγαπημένα χαρτιά των «αναρχικών» τραπεζιτών
Το πολυαναμενόμενο σχέδιό του για την αγορά τίτλων (καλυμμένων ομολόγων και ABS) παρουσίασε χθες από τη Νάπολη ο διοικητής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Μάριο Ντράγκι, διατηρώντας αμετάβλητα τα τρία επιτόκια αναφοράς της κεντρικής τράπεζας.
Τα πακέτα ρευστότητας, λέει ο Μάριο Ντράγκι, θα πετύχουν μόνο αν συνεχιστούν οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις
Στο πλαίσιο της μηνιαίας συνεδρίασης του δ.σ. της ΕΚΤ και της καθιερωμένης συνέντευξης Τύπου που ακολούθησε, ο λαλίστατος Ντράγκι ανέφερε πως οι αγορές από την ΕΚΤ καλυμμένων ομολόγων θα ξεκινήσουν στα μέσα Οκτωβρίου και οι αγορές αντίστοιχα χρεογράφων ABS στη διάρκεια του δ' τριμήνου. Το πρόγραμμα θα διαρκέσει τουλάχιστον δύο χρόνια.
Το σχέδιο είναι να αυξηθούν τα περιθώρια δανεισμού, ώστε να διευκολυνθούν οι τραπεζικές πιστώσεις προς την πραγματική οικονομία της ευρωζώνης και δη τις μικρομεσαίες (κατά τον ορισμό της Ε.Ε.) επιχειρήσεις, απομακρύνοντας έτσι την Ευρώπη από το φάσμα του αποπληθωρισμού. Μαζί δε με τον φθηνό δανεισμό από τις συνολικά οκτώ στοχευμένες πράξεις μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (TLTROs) έως τον Ιούνιο του 2016, αναμένεται να αυξήσουν σημαντικά τον ισολογισμό της ΕΚΤ στο χορό των τρισ., καθώς τα περιθώρια τόνωσης με μεγαλύτερη παρέμβαση στα επιτόκια είναι πλέον μηδενικά.
Τα καλυμμένα ομόλογα είναι τίτλοι πλήρους εξασφάλισης και αποτελούν διαχρονικά ένα σίγουρο και χαμηλού κόστους χρηματοδοτικό εργαλείο για τις τράπεζες που θέλουν να αντλήσουν ρευστότητα. Καθώς καλύπτονται από περιουσιακά στοιχεία όπως ενυπόθηκα δάνεια, δάνεια εγγυημένα από κυβερνήσεις και δημόσιους οργανισμούς, αγοράζονται χαμηλότοκα από ασφαλιστικά ταμεία, κεντρικές τράπεζες και θεσμικούς επενδυτές. Σε αντίθεση με τα τιτλοποιημένα χρεόγραφα (ABS) είναι μεγαλύτερης διάρκειας και απλής τυποποίησης, ενώ δεν απαλείφονται από τον ισολογισμό των τραπεζών, παραμένοντας στοιχεία του ενεργητικού τους.
Η αγορά καλυμμένων ομολόγων ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη το 2008 στην Ευρώπη μετά την αγορά κρατικών ομολόγων. Λαμβάνοντας υψηλές πιστοληπτικές διαβαθμίσεις από τους οίκους αξιολόγησης και παρέχοντας προστασία ανάλογη με αυτή των κρατικών τίτλων, προτιμούνταν από τους επενδυτές σε μια εποχή όπου οι μεγάλοι παίχτες της Ευρώπης έπαιρναν θέσεις για την επικείμενη κρίση ερήμην των ανυποψίαστων φορολογουμένων. Χρησιμοποιούνταν δε κατά κόρον από τις ευρωπαϊκές τράπεζες ως ενέχυρο για νομισματικές πράξεις με την ΕΚΤ αλλά και στη διατραπεζική αγορά, ενώ μπορούσαν να έχουν καλύτερη διαβάθμιση από αυτήν των τραπεζών που τα εξέδιδαν.
Στην Ελλάδα, το νομικό πλαίσιο για τις καλυμμένες ομολογίες εισήχθη τον Αύγουστο του 2007 με τον Ν. 3601/2007 (άρθρο 91) όπου ενσωματώθηκαν σχετικές ευρωπαϊκές οδηγίες για την κεφαλαιακή επάρκεια επιχειρήσεων επενδύσεων και πιστωτικών ιδρυμάτων στο πλαίσιο της Βασιλείας ΙΙ.
Τα χρεόγραφα δανειακών εγγυήσεων ABS (Asset-backed securities) είναι μια άλλη πικρή ιστορία, καθώς είχαν τεράστια ευθύνη για την κρίση που ξέσπασε το 2007 στις ΗΠΑ.
Με τα εργαλεία αυτά οι τράπεζες μπορούσαν να ξεφορτωθούν τοξικά δάνεια, τα οποία τιτλοποιούσαν και πουλούσαν σε επενδυτές που κυνηγούσαν τις μεγάλες αποδόσεις.
Το σινιάλο Ντράγκι για αναζωογόνηση της ημιθανούς αγοράς των τιτλοποιημένων δανείων στην Ευρώπη προκαλεί το Βερολίνο. Ο Ντράγκι δεν διευκρίνισε το ποσό των αγορών, πέραν του ότι αυτές θα αυξήσουν σημαντικά τον ισολογισμό της ΕΚΤ, αλλά έχει υποσχεθεί πως δεν θα αγοράσει κρατικούς τίτλους. Και παρά το γεγονός πως χθες εξέφρασε την εμπιστοσύνη του στη γαλλική κυβέρνηση ότι θα προχωρήσει στις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις (τις οποίες θεωρεί πανευρωπαϊκή προϋπόθεση για την επιτυχία της νομισματικής του πολιτικής), το Παρίσι συμπαρατάσσεται με το Βερολίνο και δεν δίνει εγγυήσεις για πακέτα ABS υψηλότερου κινδύνου.
Τον Ντράγκι φαίνεται πως στηρίζουν οι ρυθμιστικές αρχές, καθώς ο Διεθνής Οργανισμός Επιτροπών Κεφαλαιαγοράς (Iosco) παρουσίασε τις προάλλες στη συνάντηση των G20 στην Αυστραλία τα κριτήρια για μια νέα παγκόσμια αγορά ABS. Δεν φαίνεται να ισχύει το ίδιο για τους πολίτες που διαδήλωσαν χθες έξω από το Capodimonte Palace, κατά της λιτότητας και της ανεργίας. Μέσα στο παλιό παλάτι των Βουρβώνων, ο Ντράγκι είπε πως τους κατανοεί αλλά δεν ευθύνεται η ΕΚΤ για την κατάσταση. Ως γνωστόν, η φτώχεια δεν διαβαθμίζεται.
